‘Bij mij kunnen cliënten zelf aangeven wat ze nodig hebben…’
Verhaal van ervaringsdeskundige René Buné.
René Buné werkt sinds enkele jaren als ervaringsdeskundige verslavingszorg bij Dimence in Zwolle. De term ‘ervaringsdeskundige’ kan bij Buné erg letterlijk worden genomen: lang was hij verslaafd aan verdovende middelen en hij kwam in die tijd ook zelf als cliënt bij de verslavingszorg terecht. Jarenlang probeerde hij zijn verslaving te verbergen voor zijn werkgevers en zijn gezin. Tot het niet meer lukte om zijn dubbelleven te bekostigen, ontslag volgde en hij op dit dieptepunt een weg omhoog probeerde te vinden. Dat lukte, René Buné kreeg zijn leven op de rit en is nu al geruime tijd clean. Buné praat graag, is naar eigen zeggen nogal verstrooid (steekwoorden staan met pen op zijn hand geschreven als geheugensteuntje) en oogt fit, zeker voor zijn leeftijd van bijna vijftig jaar. Zijn Amsterdamse tongval verraadt zijn afkomst: ‘Ik was een straatschoffie in de volksbuurt De Pijp. Het gezin waar ik uit kwam was warm en veilig maar over gevoelens werd niet gesproken, je moest niet zeiken maar gewoon werken. Ik was eigenlijk een onzekere jongen die diep in zijn hart graag op ballet en naar de Kunstacademie wilde maar ik moest voetballen en naar een technische school.’
René Buné kwam er veel later achter dat je gevoelens niet kunt ontlopen, maar je moet leren je te uiten. Hij wilde alles zelf oplossen en liep daarin helemaal vast. In Amsterdam waren genoeg middelen voorhanden om de druk, in ieder geval eventjes, van de ketel te halen. René rolde van het ene baantje in het andere, trouwde en kreeg een zoon. Zijn doel was om zijn zoon in een veilige omgeving te laten opgroeien en gezin trok van Amsterdam naar het rustige Friesland. Zelf lukte het René niet om zonder pillen en poeders de dag door te komen, totdat hij er niet meer in slaagde om alle ballen in de lucht te houden: werk, gezin, verslaving. Nadat hij werd ontslagen, besefte René dat hij diep was gezonken en dat er iets moest gebeuren. Van iemand die alles zelf wilde oplossen, werd hij een persoon die eindelijk om de broodnodige hulp vroeg: hij stapte naar verslavingszorg: ‘Daar werkten een aantal mensen die oprechte interesse in mij hadden. Die gesprekken hebben mij enorm geholpen.’ De persoonlijke aandacht was slechts één van de sleutels naar een succesvol herstel voor René. Een andere belangrijke factor is dat hij familie en vrienden heeft die hem niet in de steek lieten; tot op vandaag heeft hij goed contact met zijn ouders en een vast clubje vrienden. René noemt de allesbepalende succesfactor: ‘Mijn zoon. Ik wilde vechten voor mijn zoon.’
René volgde de opleiding tot ervaringsdeskundige omdat hij uit eigen ondervinding wist wat er verbeterd zou kunnen worden in de verslavingszorg: ‘Mensen willen emotionele aandacht, om het kort te zeggen; geen pillen maar praten. In de GGZ gaat het er nog teveel om welk medicijn bij welke aandoening past. Als je ziek bent in je hoofd, wil je graag oprechte interesse voor jou als persoon. Van iemand die niet oordeelt maar probeert om je te begrijpen.’ René loopt twee keer per week hard, beweging is ook een manier om lichamelijk en geestelijk weerbaar te worden. Maar, zo stelt René, uiteindelijk moet je het allemaal zelf doen. Afkicken is best een eenzaam proces, je wordt teruggeworpen op jezelf maar het is noodzakelijk om jezelf te leren kennen om daarna de beste versie van jezelf te worden. René vindt het leuk om ouder te worden, dit jaar bereikt hij de mijlpaal van vijftig jaar, en hij kan zijn levenservaring inzetten in zijn werk: ‘Daarmee maak je verbinding met mensen. H
Hulpverlening werkt beter als je mensen betrekt bij het proces, op basis van gelijkwaardigheid. Bij mij kunnen cliënten zelf aangeven wat ze nodig hebben, ik ondersteun ze daarbij. Ik kan mijn ervaring overbrengen en ik kan van andere mensen leren, dat vind ik mijn mooiste karaktertrek.’
Prijs ‘Roos van Elizabeth’
René Buné is met zijn solo voorstelling ‘JUNK’ één van de prijswinnaars van de ‘Roos van Elizabeth’ waarvan de prijsuitreiking in november zal plaatsvinden. Buné vertelt in de voorstelling zijn eigen levensverhaal als (ex)verslaafde en draagt daarmee bij aan de maatschappelijke acceptatie van psychiatrische problemen, de belangrijkste voorwaarde om voor deze prijs in aanmerking te komen. ‘Ik speel mezelf,’ zegt René Buné, ‘ik praat over mijn verleden als junk, hoe ik die periode ervaren heb en de strijd met mezelf om eruit te komen. JUNK is een persoonlijk verhaal maar heeft ook een educatief karakter en kan als preventiemiddel worden ingezet in jeugdzorg en voor jong volwassenen. Maar het is ook geschikt voor een ieder die houdt van een avondje theater.’ René is van het type ‘grote mond, klein hartje’ en voor hem is het dan ook een grote stap om zichzelf bloot te geven voor een groep mensen: ‘Ik ben erg zenuwachtig voor een optreden, ik denk meer dan een doorsnee acteur.’ De voorstelling is geschreven door oud-staddichter van Utrecht, Robert Grijsen die dagenlang gesprekken met Buné voerde om de bijzondere geschiedenis van René goed op papier te krijgen. Het is een relaas van een man die een dubbelleven leidde met een drukke baan en gezin in het ene leven, maar zijn schaduwleven werd beheerst door verslaving aan alle mogelijke verdovende middelen. Zijn verslaving had uiteindelijk ontslag tot gevolg waarna een periode volgde van vallen en opstaan waarin hij afkickte en rust en regelmaat in zijn leven vond. René wil in ‘JUNK’ laten zien dat hij wel wat te vertellen heeft en wie zijn verhaal heeft gehoord, kan dat alleen maar beamen.
Ageeth van der Lee - schrijfvrijwilliger Diverce
