Socialrun, samen rennen tegen het stigma op psychische kwetsbaarheden.

Hardlopen

Met enige regelmaat ben ik in de afgelopen dertig jaar begonnen met hardlopen. Met diezelfde regelmaat gaf ik er vervolgens weer de brui aan, wanneer ik weer eens -letterlijk- te hard van stapel was gelopen en één of andere blessure had opgelopen. Hoewel….zelfs soms even een weekje niet lopen was vaak al genoeg aanleiding om maanden niet te lopen. Tot ik een jaar of zeven geleden de draad maar weer eens oppakte. Ik zocht “iets” van ontspanning en sport naast mijn fulltime baan in de periode dat ik ook mijn deeltijd HBO-opleiding zou gaan afronden. Inmiddels kende ik mezelf goed genoeg om te weten dat me alleen op dat afstuderen focussen me de gordijnen in zou jagen. Zo trok ik de schoenen weer aan en werden de eerste meters weer gerend, vaak op momenten dat mijn hoofd in een denkkramp zat. Iedere stap creëerde een klein beetje lucht en ontwarde de kluwen in mijn hoofd. Gaandeweg mijn rondje was het net of ik een sliert te pakken kreeg en rolden er zo weer zinnen scriptie uit. Mijn plan werkte, ik haalde niet alleen mijn diploma, maar het hardlopen was ook een blijvertje geworden. Dat dacht ik althans… Er volgden nog wat fysieke ongemakken en bovenal een mentaal gevecht met mezelf. De slanke, snelle hardloopster die beslist niet mijn spiegelbeeld was, is en ook nooit zal worden, die zat me in de weg. Van haar móest ik lopen (en nog zo veel meer) en in plaats van ontspanning, fokte het me alleen maar op. En al had ik door hoe ik me zelf - alweer letterlijk- in de weg liep, toch lukte het ook met een cursus Mindfulrun, hoe fijn en van toegevoegde waarde die ook was, niet om het om te buigen. Daarvoor moest ik blijkbaar eerst nog een paar lichamelijke blessures oplopen en net geen burn-out, maar ook dát overtuigde niet. Het echte benul kwam pas in het Socialrunweekend. Hoewel het  in september 2021 al weer de tiende keer was dat deze non-stof estafetteloop werd georganiseerd, had ik er nog nooit van gehoord. Jolien, destijds als IHT-verpleegkundige betrokken bij de zorg voor mijn vrouw Ellen, vertelde me in het voorjaar van 2020 over de Socialrun: een weekend lang hardlopen met een team van zorgverleners, -vragers en andere “GGZ-betrokkenen”. Onder het motto “meedoen is winnen” aandacht vragen voor psychische kwetsbaarheden en samen inzetten om het stigma rondom deze kwetsbaarheden tegen te gaan. Enthousiast hoefde ze me niet te maken, dat was ik direct. Natuurlijk zei ik “ja” al had ik geen idee waar ik nou precies “ja” tegen had gezegd. Het doel was overtuigend genoeg: tegengaan van het stigma is inmiddels zo ongeveer een levensmissie geworden en hoe mooi is het om dat te doen met anderen die hetzelfde doel en dezelfde hobby hebben?

Social Run

Twee Coronagolven en anderhalf jaar later was het dan zo ver. Naarmate dat weekend dichterbij kwam, groeide mijn twijfel: waarom had ik toch ja gezegd? Ik, een grote mond, maar zó onzeker. Ja, natuurlijk wist ik wel waarom ik “ja” had gezegd: voor mijn eigen lief, mijn zus en al die anderen die kampen met een psychische kwetsbaarheid, maar…..HELP…hoe doe ík dit? Natuurlijk veel te laat begonnen met wat extra trainen en dus nog meer onzeker over mijn sportieve prestaties en dat was al zo, zo. En natuurlijk nog een blessure een paar weken van tevoren, nóg meer onzekerheid, nóg meer stress. Hoe gaat de groep mijn vinden? Zitten ze nou echt op mij te wachten? Allemaal goed getrainde sporters en daar kom ik aan: de sloomste loper van allemaal (en zo ontzettend slecht in de slechtste zijn). Twijfel, onrust en onzekerheid. Dat trio streed om voorrang in mijn gedachten, maar er was nog één gedachte constant aanwezig: de strijd in mijn hoofd stond in geen verhouding tot de mentale strijd die mensen met een psychische kwetsbaarheid dag in, dag uit moeten leveren. Dat zijn de echte sterken, die zo vaak zo onterecht worden afgeschilderd als zwak. Wie was ik dan om op voorhand voor één zo’n weekend af te haken? Dat was geen optie en dus ging ik met busje B en route het enge onbekende (met op eentje na ook onbekenden) tegemoet. Zo’n 55 uur met zijn zessen vormden we een subteam van het Runningteam Dimence/Mediant en renden we blokken van ruim 50 kilometer in estafettevorm. Na ieder blok werden we afgelost door het andere subteam en was er tijd om te eten, douchen en te rusten. Zo ongeveer non-stop in elkaars comfortzone, terwijl gaandeweg kilometers en slaapgebrek meer voelbaar worden en labiliteit steeds meer ruimte kreeg. Wat dat doet, laat zich moeilijk in woorden vangen, maar wát een intense en enorm fijne ervaring. Levenslessen die geen pijn doen, niet belerend zijn, maar goed zijn voor een grijns die dagen aanhoudt. Aan den lijve ondervinden hoe een groep onbekenden elkaar niet alleen kan dragen, maar ook tot zulke prestaties in staat laat zijn. Louter door er te zijn, liefde, warmte, aandacht en ruimte te geven, zonder oordeel. Onbekend betekende ook niet bekend in wat voor hoedanigheid iemand deelneemt en ik geloof niet dat iemand dat ook maar iets interesseerde, juist omdat er zo’n voelbare oprechte interesse in die ander was. Niet alleen de interesse was voelbaar, maar vooral de zorg voor elkaar: De één die de kuiten van een ander masseert zodat diegene weer door kon lopen, een arm om je heen of juist even de vrijheid om je terug te trekken, naar bed gestuurd worden op het moment dat je er even helemaal doorzit en ga zo maar door tot de ruimte om de bewustwording van mijn eigen (voor)oordelen te delen en niet in de laatste plaats mijn tranen. Dat die zouden komen had ik van tevoren wel voorspeld, maar dat dit weekend me ook zo van mijn stuk zou brengen, dat had ik niet verwacht. Ik liep toch niet voor mezelf, maar voor anderen en een goed doel? Tranen vloeiden rijkelijk. Tranen van verdriet om het leed dat er is, maar vooral tranen van dankbaarheid. Dankbaar dat uit één van de meest naargeestige, donkere periodes zoiets moois kan ontstaan en ik deelgenoot van deze run mocht zijn. Het kostte daarna een weekje om te landen en toen kwam ineens het besef dat ik vanaf het moment dat ik die vrijdag dat busje in stapte ik me niet meer de slechtste, sloomste of wat dan ook heb gevoeld, terwijl ik zelden zo veel heb gevoeld als dat weekend, me nog nooit zó gedragen heb gevoeld als dat weekend. Magistraal was het om deelgenoot te zijn van dit team, een gemêleerd gezelschap dat dankzij ieders kwaliteiten samen 555 kilometers wist af te leggen, een prachtig bedrag wist op te halen en ondertussen ook intens genoten heeft.
Sindsdien, als een loopje eens niet gaat zoals ik het op voorhand heb bedacht, wandel ik maar verder en komt er vanzelf weer een grijns als ik terugdenk aan het Socialrunweekend. Meedoen is zo veel meer dan winnen.

Voorstellen

Lieke Knook (1970) is sinds oktober 2021 lid van de Adviesraad Naasten. Ze woont in Albergen samen met haar vrouw Ellen die vanwege haar psychotische kwetsbaarheid ambulante begeleiding ontvangt van Dimence. Lieke werkt als juridisch medewerker bij de rechtbank Overijssel. In haar vrije tijd is ze graag buiten. Daarnaast is ze maatschappelijk betrokken en vindt ze het van groot belang dat naasten worden gekend en erkend  in de geestelijke gezondheidszorg. Niet alleen omdat zij een signalerende rol hebben, maar ook omdat zij van toegevoegde waarde (kunnen) zijn in de zorg voor de individuele patiënt. Dat kan alleen wanneer er ook aandacht is voor die naaste en hij of zij niet overvraagd wordt. Mede daarom zet Lieke zich in voor de Naastenavonden om zo ervaringen te delen met lotgenoten en elkaar tot steun te kunnen zijn.