Reusachtige bomen beginnen met een nederig zaadje

Een reis van duizend mijl met één stap!

Een blog van Seval Somnez van de Adviesraad Naasten, zoals dat is gepubliceerd in Diverce.

Beste lezer van Diverce, 

Als je dit magazine leest heb je daar hoogstwaarschijnlijk een reden voor. Je bent of (ex)cliënt in de psychiatrie of hulpverlener. Of je bent een naaste van een cliënt in de psychiatrie.  

Dit laatste is mijn thema dat als een rode draad door mijn hele leven loopt. En de reden waarom ik mij vandaag hier aan jou mag voorstellen als lid van de Adviesraad Naasten van Dimence en Transfore. Een taak die ik vervul vanuit een missie. Namelijk aandacht vragen voor het onzichtbare verlies en de pijn van mensen in de psychiatrie én hun naasten. Vooral deze laatsten zijn onzichtbaar met hun pijn.  

Over die pijn kan ik als geen ander meepraten. Al ruim veertig jaar loop ik daarin rond. Tien jaar was ik toen mijn moeder plotseling ziek werd. We hebben het dan over de begin jaren ’80. Tijden waarin de GGZ nog heel anders was. Minder labeltjes en etiketjes, minder bureaucratie rondom indicaties etc. Betere tijden, zou je zeggen, maar achteraf gezien hebben we ook enorm belangrijke dingen gemist. Zoals begeleiding van de kinderen van dit gezin waarvan de moeder weggevallen was en de vader de zorg had over zijn zieke vrouw, vier kinderen en daarnaast in drie ploegendienst in een fabriek moest werken. Want het leven ging gewoon door.  
 
Mijn ouders zijn van de eerste generatie Turken hier in Nederland. Zij kenden de Nederlandse taal onvoldoende waardoor wij, de vier kinderen, altijd mee moesten naar allerlei afspraken om te vertalen. Zo ook naar alle gesprekken van mijn moeder met psychiaters. Vanaf mijn tiende heeft mijn leven zich afgespeeld op het terrein Brinkgreven. Alle gebouwen ken ik inmiddels. In de kamer waarin wij met de Adviesraad vergaderen, zat ik ooit als tienjarig kind maandelijks te vertalen tussen mijn moeder en toenmalig psychiater dokter Jacques van Egmond. Jaren later is ook mijn jongste broer rond zijn 25e jaar bezweken aan dezelfde ziekte. 

Het leven van mensen die een psychische ziekte hebben, is niet makkelijk. Het is een, soms levenslange, lijdensweg. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun dierbaren. Vaak krijgen deze dierbaren zelf op termijn ook psychische klachten. Ook ik heb daarmee te maken gehad. Op zich hobbelde ik merkwaardig genoeg best goed door het leven heen. Een gezin, leuke banen, een goed sociaal leven. Tot ik er enkele jaren terug bij neerviel. Ik leidde een hoog levenstempo om maar niet te hoeven stilstaan bij de pijn diep daarbinnen. Maar toen ik door een reorganisatie zonder werk thuis kwam te zitten, kwam de genadeklap.  
 
Ik had ineens tijd om alleen te zijn met mezelf en dat bleek heftig. Ik belandde in een depressie en via het UWV bij een coach die mij begeleidde vanuit een systeem dat is gebaseerd op verlies en rouwverwerking. Tijdens één van mijn eerste afspraken vroeg ze mij een levenslijn te maken. Een overzicht van hoogte- en dieptepunten in je leven.  
Pfff, dat was confronterend! En de woorden die mijn coach daarbij zei waren doorslaggevend voor de weg die ik daarna ben ingeslagen. “Meid”, zei ze “Ik zie enorm veel verborgen verlies en verborgen rouw in je leven”.  
 
Ineens zag ik het, ze had woorden gegeven aan de pijn die ik voelde maar niet kon noemen. De manier waarop zij met mijn pijn omging en me stap voor stap naar heling van mijn wonden leidde, was aanleiding voor mij om dezelfde opleiding te doen als zij. En inmiddels mag ik mij sinds kort, net als zij, Secure Base Coach noemen.  
Secure Base Coaching gaat over coachen vanuit professionele ‘nabijheid’, in plaats van professionele distantie.  
 
Na het afronden van mijn opleiding heb ik mezelf als missie gesteld om de kennis uit mijn opleiding en mijn kennis als naaste-ervaringsdeskundige in te zetten om aandacht te vragen voor deze verborgen pijn. Dit doe ik inmiddels op verschillende fronten. Bijvoorbeeld door het schrijven van artikelen in het Deventer stadstijdschrift Deventer Waagt (elders in dit blad lees je het artikel over Hilma Kelder, dat ik voor dat tijdschrift had geschreven).  
 
Daarnaast ben ik sinds de zomer lid van de Adviesraad Naasten van Dimence en Transfore. Ik zit samen met mijn broer in een werkgroep vanuit Dimence, die meewerkt aan een onderzoek van Hogeschool Windesheim naar bevordering van samenwerking tussen GGZ, cliënten en naasten.  
 
En, last but not least, werk ik mee aan een documentaire van Omroep Human. Mijn broer en ik worden een jaar lang op diverse gelegenheden gefilmd in het kader van mantelzorg voor een dierbare met psychische kwetsbaarheid. Eind 2022 komt de documentaire op NPO 2. Onlangs zijn ze ook komen filmen bij een vergadering van de Adviesraad Naasten omdat ze het belangrijk vonden om te laten zien dat er een dergelijke raad is en waar zij zich zoal voor inzet.  
 
Een druk leven dus omdat ik naast al deze dingen die ik als vrijwilliger doe, ook nog een baan heb als re-integratiecoach voor cliënten van het UWV die in de ziektewet zitten.  
 
Druk, maar voldaan, omdat het stuk voor stuk zaken zijn waarvoor ik ’s morgens met veel energie en enthousiasme mijn bed uitkom.  
 
En daarnaast is het misschien leuk om te zeggen dat ik mijn bed ook heel graag uitkom voor mijn kinderen (twee dochters en een zoon), mijn ouders en broer, goede muziek, een fietstocht, yogales, boeken, en een goed gesprek met mijn vriendinnen.  
 
Ik vond het fijn me aan je voor te mogen stellen. En hoop je een keer te ontmoeten, bijvoorbeeld bij een naastenavond. Voor meer informatie kijk op de website www.dimence.nl/doelgroepen/naasten   
 
Seval Sonmez